Thiền Không Sư – Luật ngu dốt
Trong cuộc sống thường ngày, sự ngu dốt xếp cùng với đầu óc không bình thường. Rất khó phân biệt các trạng thái ngu ngốc và hành vi thiếu suy nghĩ, giả ngu, giả không biết, im lặng, có trí thông minh trung bình,…
Ngay cả những người có trí thông minh rất cao trong những hoàn cảnh nào đó cũng có hành vi rất ngu ngốc, bởi thông minh không đồng nghĩa với lúc nào cũng khôn ngoan, sáng suốt. Ngược lại, người có trí thông minh không cao, nhưng hiểu sâu rộng lại không ngu. Điều này, nhà triết học Hy Lạp Socrates đã tuyên bố “Tôi biết rằng tôi không biết gì cả“. Câu nói diễn đạt đúng bản chất của sự việc rằng kiến thức là vô tận và sự ngu dốt là đặc tính vốn có trong tất cả mọi người.
Kẻ ngu dốt cho là mình thông thái, nhưng người thông thái thì biết mình là ngu dốt.
Trong tranh luận, ta thấy có hiện tượng người này chê người kia là ngu.
Cho dù sự ngu dốt như trên đã nói, nó tồn tại trong mỗi con người. Nhưng khi vào việc, trong cuộc sống, người ta thường quên điều này. Sự ngu dốt thường sinh ra khi tay chân, mồm miệng hành động nhanh hơn bộ não.
Khi nói với những kẻ thông thái nửa vời, nên nói điều nhảm nhí. Khi nói với những kẻ dốt nát, nên khoe khoang. Khi nói với những người khôn ngoan, nên nhún nhường và xin họ lời khuyên.
Công thức cho sự ngu dốt chung thân là thỏa mãn với quan điểm của mình và hài lòng với tri thức của mình.
Rất khó để giải phóng những kẻ ngu dốt thật sự ra khỏi thứ xiềng xích mà họ tôn thờ. Kẻ ngu xuẩn nào cũng có thể khiến mọi thứ trở nên phức tạp hơn và bạo lực hơn. Chỉ bàn tay của thiên tài – và thật nhiều dũng khí – để biến chuyển ngược lại.
Sự sáng suốt của chúng ta đến từ kinh nghiệm, và kinh nghiệm đến từ sự ngu ngốc.
Thiền Không Sư
Trí tuệ làm ta khiêm tốn, ngu si làm ta kiêu ngạo.
Thiên đường của kẻ khờ thật sự là địa ngục của người khôn.
